تیرآهن ها برای تحمل بار هایی که به ساختمان وارد می شود، نصب می شوند و با قاطعیت می توان گفت که یکی از کاربردی ترین نوع آهن آلات در حوزه ساختمان سازی هستند. بطور کلی تیر های فولادی دارای انواع مختلفی از لحاظ شکل، استاندارد و سایز بندی می باشند و وظیفه اصلی آن، این است که بار وارد شده را از تیر اصلی به سمت ستون ها انتقال می دهد. در ادامه به بررسی مطالب مربوط به دو نوع تیرآهن پرکاربرد یعنی تیرآهن های لانه زنبوری و هاش می پردازیم.
تیرآهن لانه زنبوری
تیرآهن ها انواع مختلفی را شامل می شوند که یکی از انواع پرکاربرد آن ها، تیرآهن های لانه زنبوری نام دارد که به تیرآهن شبکه ای نیز معروف هستند. این محصول همانطور که از نامش مشخص است، تیرآهن هایی به شکل لانه زنبور هستند و این نوع تیر های فولادی با این هدف ساخته می شوند که قادر باشند کمان خمشی زیادی را با کمترین تغییر شکل ممکن تحمل کنند.
کاربرد تیرآهن زنبوری
با توجه به ساخت پروژه های ساختمانی در کشور، تولید مقاطع فولادی از جمله تیر آهن های زنبوری گسترش پیدا کرده است؛ به طوری که می توان گفت تقریبا در همه شهر های کشور ایران، انواع تیرآهن از جمله تیر های لانه زنبوری تولید می شود.
به طور کلی می توان گفت که کاربرد اصلی این نوع تیر آهن ، پوشش دهی سقف و کف ساختمان ها می باشد. ظاهر این تیرآهن ، به شکل خرپایی هستند که دو یال موازی دارند و این نوع تیرآهن ها زمانی استفاده می شوند که دهانه تیر به سمت بالا بوده و فشار وارد شده کم بوده باشد.
مزایای تیرآهن های لانه زنبوری
از مزایای تیرآهن های لانه زنبوری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- باعث افزایش مقاومت خمشی تیر می شود.
- اگر وزن مصالح کم باشد و تیر های مورد استفاده نیز سبک باشد، می تواند موجب کاهش هزینه ها نیز شود
- در فضاهای خالی که در داخل تیرآهن های لانه زنبوری ایجاد می شود، می توان کابل های برق را جایگذاری و انتقال داد.
- باعث بالا رفتن مدول مقطع و مماس اینرسی مقطع تیر می شود.
معایب تیرآهن های لانه زنبوری
واضح است که با توجه به مزایای مختلفی که این قطعات دارند، می توانند معایبی را نیز شامل شوند. از جمله معایب استفاده از این نوع تیرآهن ها عبارتند از:
- بر اثر جوشکاری هایی که انجام شده است، خواص و مقاومت آن کاهش می یابد.
- این قطعات نسبت به بقیه آهن آلات از ضریب اطمینان و ایمنی کمتری برخوردار می باشد.
همچنین این قطعات موجب کاهش ظرفیت برشی تیر در مکان تکیه گاه پل به سمت ستون می شود که به دلیل جبران کردن این مورد، تعداد دو یا سه حفره نزدیک به تکیه گاه را پر کرده و یا جوشکاری می کنند؛ در غیر این صورت ورق های مستطیلی را روی این چند حفره قرار داده و جوش می زنند.
برای ساخت تیرآهن های لانه زنبوری، حتما باید نیروی ماهر و استاد در این حوزه با رعایت استاندارد های موجود کار خود را انجام دهد، در غیر این صورت امکان تخریب شدن تیر ها در اثر فشار بارهای وارد شده افزایش می یابد.
تاریخچه تیرآهن لانه زنبوری
برای اولین بار پیشنهاد تولید تیرآهن های لانه زنبوری در سال 1910 میلادی توسط آقای هورتون که از شرکت آهن شیکاگو بود، داده شد؛ همچنین بر این موضوع نیز تاکید داشت که در صورت نیاز می توان میزان اساس مقطع را بدون نیاز به افزایش وزن، بالا برد. این قطعات طی سالیان سال است که مورد استفاده کشور های اروپایی و ایالات متحده امریکا در صنعت ساخت و ساز ساختمان بکار گرفته شده اند و تولید این تیرآهن ها از سال 1940 میلادی آغاز شد.
تیرآهن هاش
یکی دیگر از انواع تیرآهن های مورد استفاده در سازه ها، تیرآهن های هاش یا بال پهن می باشند که قسمت های فلزی در ساخت و ساز ساختمان را به خود اختصاص می دهند. این قطعات اسکلت اصلی ساختمان را ایجاد می کنند.
انواع تیرآهن های هاش
تیرآهن های هاش انواع مختلفی را شامل می شوند که در ادامه مطلب به معرفی آنها می پردازیم:
تیرآهن های هاش سبک
در نام لاتین تیرآهن هاش سبک، حرف L به معنی سبک بودن این قطعات است. سایز این نوع قطعات از 100 تا 1000 میلی متر وجود دارند و ارتفاع مقطع آن 96 تا 990 میلی متر را شامل می شود. همچنین طول بال آنها در اندازه های 100 الی 300 میلی متری تولید می شوند.
تیرآهن هاش سنگین
تیرآهن هاش سنگین با توجه به استاندارد فولاد آلمان ساخته می شود. ویژگی های این نوع تیرآهن ها شامل: ارتفاع 100 تا 1000 میلی متری و طول بال 100 الی 300 میلی متر، می باشند.
تیرآهن هاش فوق سنگین
تیرآهن هاش فوق سنگین نیز همانند هاش سنگین از استاندارد فولاد کشور آلمان تبعیت می کند و سایز آن 100 الی 1000 میلی متر و ارتفاع آن از 120 تا 1008 است و طول بال آن از 106 تا 302 میلی متر وجود دارند.
کاربرد تیرآهن هاش
کاربرد های این محصول بسیار فراوان است و ما سعی کردیم که چند مورد مهم از کاربرد های تیرآهن هاش را در این قسمت از مقاله برای شما عزیزان ذکر کنیم.
این نوع قطعات در ساختمان های ضد زلزله، ساختن برج، پالایشگاه ها، خرپا و پل سازی ها کاربرد بسیاری دارند.
جمع بندی
در این مقاله تیرآهن هاش هاش و لانه زنبوری را مورد بررسی قرار دادیم و کاربرد های هر یک از آنها را بیان کردیم. طی سالیان اخیر تولید و استفاده از این دو نوع تیر آهن در کشور بسیار افزایش یافته است. واضح است که هر یک از این تیرآهن ها ویژگی و کارایی های مختص خود را دارند و هر کدام برای بخشی از ساخت و ساز طراحی و ساخته شده اند.
توصیه می شود که برای بکار گیری و خرید تیرآهن با مشورت گرفتن از افراد خبره در این حوزه اطلاعات مورد نظر از جمله: خرید، قیمت محصول، چگونگی به کار بردن این قطعات، استاندار های آن و… را جویا شوید.